Wilanów

Aleja Rzeczypospolitej Aleja Wilanowska Andrutowa Bazyliowa Biedronki Biwakowa Bogata Branickiego Adama Brodzik Bruzdowa Budzikowa Calowa Chorągwi Pancernej Czarna Czekoladowa Dobrodzieja Dostatnia Europejska Gieysztora Aleksandra Glebowa Goczałkowicka Goplańska Grabalówki Gratyny Gronowa Gubinowska Gwiazda Hektarowa Herbu Janina Herbu Korczak Herbu Leliwa Herbu Pogoń Herbu Szreniawa Hlonda Augusta, ks. Prymasa Hoserów Husarii Imbirowa Jabłonowskiego Jana Janczarów Jara Jerzego Beniamina Flatta Karmelowa Karuzela Kazachska Kieślowskiego Krzysztofa Klimczaka Franciszka Kobylańska Kolegiacka Komfortowa Koralowa Kosiarzy Kostki-Potockiego Stanisława Kremowa Królewicza Aleksandra Królewicza Jakuba Królowej Marysieńki Kubickiego Jakuba Latoszki Lawendy Lentza Stanisława Lercha Władysława Leżakowa Limonki Łokciowa Łowcza Łucznicza Łukasza Drewny Marconich Metryczna Młocarni Muchomora Murawy Muszyńska Nad Wilanówką Nałęczowska Namioty Niedzielna Niemirowska Niewinna Obok Sadu Obornicka Odpoczynek Okrzeszyńska Olęderska Opieńki Orszady Ostra Oś Królewska Pałacowa Pamiętna Paprotki Pastewna Petyhorska Piechoty Łanowej Pigwy Podgrzybków Ponczowa Poranek Potułkały Prętowa Przedatki Przekorna Przyczółkowa Ptysiowa Sady Zawadowskie Sarmacka Sągi Sejmu Czteroletniego Siedliskowa Sielanki Skwer Prymasowski Stefana Korbońskiego Syta św. Urszuli Ledóchowskiej Trójpolowa Tuzinowa Ulubiona Uprawna Urodzajna Waflowa Wał Zawadowski Waniliowa Wiechy Wiertnicza Wiktorii Wiedeńskiej Winogronowa Włóki Wycieczka Wyprawa Zapłocie Zastruże Zaściankowa Zawodzie Zygmunta Vogla

Informacje

Wilanów (Willanów) - wieś założona w XIII w. pod nazwą Milanowo i nadana klasztorowi benedyktynów w Płocku. W 1338 roku książę czerski i sochaczewski Trojden I otrzymał ją w zamian za nadanie swobód dla dóbr klasztornych nad Pilicą, po czym włączył do domeny książęcej a w 1377 roku książę Mazowiecki Janusz I Starszy nadał ją podkomorzemu warszawskiemu Stanisławowi ze Strzelczykowa herbu Jastrzębiec, który został protoplastą rodu Milanowskich. W 1494 roku wydzielone zostały z niej dobra Zawady. Niespełna wiek później dobra liczyły już ok. 218 ha (13 łanów) i były wsią parafialną (do parafii należały wówczas: Milanowo, Zawady, Powsinek - rozgraniczony jako osobna wieś w 1594 roku, Okrzeszyn zwany wówczas Okrzesinem, Narty oraz Kempa). Znajdowała się tu kaplica św. Leonarda a w 1600 roku wzniesiono również drewniany kościół pw. św. Anny. W połowie XVII w. dobra zakupiła rodzina Leszczyńskich i wówczas to rozpoczęły się prace przy budowie rodowej posiadłości. Później przez kilkanaście miesięcy właścicielem wsi był podkomorzy kaliski Stanisław Krzycki a 23 IV 1677 roku teren wsi (wraz z Zawadami oraz Powsinkiem) nabył za 35000 florenów Jan III Sobieski i wówczas to zmienił jej nazwę na Wilanów, od łacińskich słów "villa nova". Dokończył budowę barokowego pałacu wraz z ogrodem włoskim, tworząc z niego swoją podmiejską rezydencję. Po śmierci króla dobra pozostały w rękach skłóconych ze sobą wdowy królowej Marysieński oraz ich synów. Okazję próbował wykorzystać osadzony na polskim tronie August II i nabyć tereny po bardzo korzystnej cenie, jednak do transakcji nigdy nie doszło i 31 VII 1720 roku Konstanty Sobieski sprzedał Wilanów, Powsinek, Służew wraz z okolicznymi dobrami, Zawady Kempę i Wolicę za sumę 506 666 florenów i 20 groszy (w regularnych ratach rozłożonych łącznie na cztery lata) Elżbiecie Sieniawskiej, małżonce Adama, hrabiego na Granowie i Szkłowie. W III 1731 roku wieś otrzymała prawo magdeburskie. Kolejną właścicielką była ich córka Zofia Doenhof-Czartoryska (dobra należały do rodu w latach 1733-1785), po jej śmierci dziedziczyła jej córka Izabella, żona Stanisława Lubomirskiego (dobra należały do rodu w latach 1785-1799), po nich zaś ich córka - Aleksandra, która poślubiła ministra oświecenia Stanisława hrabiego Potockiego. W rodzie Potockich dobra pozostały do 1892 roku, kiedy to hrabina Aleksandra (wdowa po Auguście) przekazała je testamentem Ksaweremu hrabiemu Branickiemu (dobra należały do rodu w latach 1893-1945). Cały obszar był ogromny (15000 mórg czyli ok. 8000 ha) i po powstaniu styczniowym w ich skład wchodziły: folwarki w powiecie warszawskim (Wilanów - 739 mórg; Służew - 437 mórg; Wolica - 578 mórg; Służewiec - 735 mórg; Paluch - 578 mórg; Dąbrówka - 267 mórg; Moczydło - 286 mórg; Olechów - 346 mórg; Powsin - 401 mórg; Wenclowizna - 131 mórg; Zawady - 266 mórg oraz Zastów - 459 mórg), folwarki w powiecie grójeckim (Chojnów - 112 mórg; Wola Piasecka - 155 mórg oraz Żabieniec - 377 mórg), lasy w powiecie warszawskim (Kabacki, Moczydłowski, Pyrowski, Dąbrowiecki, Paluchowski i fragment parku Natolin - łącznie 1555 mórg), lasy zastowskie (Wawerski i Laski - łącznie 2423 morgi), lasy w powiecie grójeckim (Chojnów - lasy Chojnowskie, Zalesie, Dobieszek - łącznie 7590 mórg) a ponadto 733 morgi zajmowały rozsiane po całych dobrach osady czynszowe. Reszta terenów przypadała na zakłady przemysłowe (działały tu browar, młyn wodny turbinowy, 3 młyny wietrzne, kilkanaście propinacji (karczm), sztuczne i naturalne jeziora a także 4 ogrody spacerowe (Wilanów - 99 mórg; Morysin - 80 mórg; Natolin - 27 mórg i Gucin - 12 mórg). Od 1816 roku istniał cmentarz wilanowski, działała tu szkoła i szpital. W 1890 roku poprowadzono tu trasę kolei konnej warszawsko-wilanowskiej. Od 1945 roku był majątkiem narodowym a w 1951 roku wszystkie jego tereny należące do powiatu warszawskiego włączone zostały w granice administracyjne Warszawy (z wyjątkiem północnych terenów samego Wilanowa, włączonych już w 1916 roku a także Służewia i Służewca włączonych w 1938 roku).

Obszar

Teren położony w obrębie: nurt Wilanówki od ujścia do wiaduktu kolejowego, ul. Zawodzie, ul. Augustówka, ul. Goplańska, ul. Niemirowska, ul. Nałęczowska, ul. Jana III Sobieskiego, ul. Arbuzowa, wzdłuż Skarpy Warszawskiej (fragmentarycznie wzdłuż ul. Orszady, ul. Nowoursynowskiej, zachodniej granicy Parku Natolińskiego), ul. Gąsek z przyległościami, ul. Opieńki, wzdłuż północnej granicy terenu Polskich Sieci Elektroenergetycznych, ul. Drewny, wzdłuż pól (fragmentarycznie północne obrzeża jeziora przy ul. Powsińskiej w Bielawie i  południowe obrzeża Jeziora Lisowskiego), nurt Wisły.

Powierzchnia dzielnicy wynosi 36,73 km2.