Marymont-Potok

Informacje

Marymont-Potok (Góra Marii) - wzniesiona w 1691 roku na terenie wsi Pólkowo (niegdyś ulubionego miejsca łowów książąt mazowieckich) rezydencja Marii Kazimiery Sobieskiej, złożona z dwóch pawilonów projektu Tylmana z Gameren i ogrodu przeciętego kanałem. W 1726 roku jego nowy właściciel, August II Mocny przekształcił go w zwierzyniec, którą to funkcję utrzymywali następni właściciele - August III Sas i Stanisław August Poniatowski. W 1816 roku swoja siedzibę znalazł tu Instytut Agronomiczny a po jego przeniesieniu krótko znajdowały się tu koszary wojskowe a później stał się magazynem. W dwudziestoleciu międzywojennym początkowo znalazło siedzibę prowadzone przez SS. Szarytki schronisko dla nieuleczalnie chorych (z kaplicą Księży Marianów), jednak w 1925 roku gmach zajęło stacjonujące w Cytadeli wojsko i utworzyło tu działającą do wybuchu II wojny światowej Wojskową Centralną Szkołę Gazową. Pałacyk został gruntownie przebudowany wg projektu ppłk. Henrycha, pozostawiono jednak kaplicę, która 16 XI 1924 roku została wyświęcona przez biskupa polowego WP Stanisława Galla na pierwszy w Polsce kościół pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski. W 1944 roku hitlerowcy zniszczyli prawie wszystkie budynki, ocalał właśnie kościół, w którym uszkodzeniu uległo jedynie sklepienie nad prezbiterium. Dziś świątynia adresowo przypisana jest do ul. Gdańskiej 6a. Ponieważ teren Marymontu jest dość duży, dodano nazwy najbardziej charakterystycznych miejsc, aby wyróżnić jego poszczególne części. Potok to dawna folwark należący w II połowie XIX w. do powiatu warszawskiego (gmina Młociny, parafia Wawrzyszew), położony tuz za cytadelą. Liczył niespełna 100 mórg powierzchni (ok. 55 ha) i tylko 67 mieszkańców. W XVIII w. był to folwark należący do rodziny Potockich. Jednak to nie oni nadali mu taka nazwę a Przepływający nieopodal Potok Bielański, który uchodził do Wisły niedaleko rzeki Rudawki, w pobliżu 6-he Łachy Potockiej z wyspą w północnej części. Znajdował się jego południową granicę stanowił dzisiejszy odcinek ul. potockiej od ul. Marii Kazimiery do Wisły, północną zaś – bardzo ogólnie – dzisiejsza Trasa Armii Krajowej.

Obszar

Teren położony w obrębie: al. Armii Krajowej od Mostu Grota-Roweckiego, ul. Słowackiego, ul. Potocka, ul. Drohicka, ul. Małogoska, ul. Dygasińskiego, ul. Bohomolca, ul. Promyka z przedłużeniem wzdłuż południowego krańca Łachy Potockiej i północnego ogrodzenia ośrodków sportowych, nurt Wisły.