Fort Bema

Informacje

Fort Bema (ul. Powązkowska 59) - Powstał jako Fort P (Powązki, ew. Parysów) w wewnętrznym pierścieniu Twierdzy Warszawa w 1886-90. Miał powierzchnię ok. 40 ha. Zadaniem fortu była obrona północno – zachodniego odcinka twierdzy. Mieścił 2 bloki koszarowe, 5 potern, magazyny, stajnie i wozownie, a także kasyno. W 1889-92 połączono sąsiednie forty wałami fortecznymi z fosą. Niższy wał stanowił ochronę piechoty, wyższy służył artylerii do ostrzału przedpola. W 1890 sklepienia wybetonowano. W 1909, w związku z rozkazem likwidacji fortu, rozbrojono fort i uszkodzono: wysadzono poterny. W 1913, wysadzono 1 poternę i prochownię. W 1915-8 mieściły się tu składy wojsk niemieckich. Od 1924 wojnie umieszczono tu Zakłady Amunicyjne nr 1, które istniały do 1939. Miesięcznie produkowano 2,3 miliona naboi, także granaty, pociski, zapalniki itd. W 1921 fort otrzymał dzisiejszą nazwę. W czasie obrony Warszawy hitlerowcy nie zdołali zdobyć fortu, bronionego przez 144 Pułk Piechoty pod wodzą mjr Bronisława Wadasa. Po kapitulacji Niemcy umieścili tu magazyny i zakłady zbrojeniowe z lotniskiem wojskowym. Wiele razy próbowano zdobyć fort, m.in. Żniwiarz. Istniał tu też obóz dla internowanych, zamieniony w 1942 w koncentracyjny, jako jeden z 5 Konzentrazionslager Warschau. Znajdowała się tu komora gazowa i krematorium. Stało tu 55 baraków i budynek w kształcie litery T, którego fundamenty istnieją do dziś. Mieściło się tu 11 000 więźniów. W czasie Powstania Warszawskiego dokonywano tu masowych mordów ludności. Po wojnie teren fortu dostało wojsko, pełniąc funkcje magazynowe dla lotniska bemowskiego, a od 1956 działa tu CWKS Legia. Do lat ’80 mieściły się tu magazyny wojskowe.

Obszar

Teren położony w obrębie: ul. Powstańców Śląskich, od skrzyżowania Powstańców Śląskich i Piastów Śląskich wzdłuż projektowanej obwodnicy na skraju osiedla (fragmentarycznie wzdłuż zachodniego ogrodzenia Hali Sportowej CWKS Legia a później wzdłuż końcowego fragmentu ul. Widawskiej), al. Obrońców Grodna, ul. Powązkowska, ul. gen. Maczka.