Prochownia i Brama Mostowa

Mapa

Położenie

Dzielnica
Śródmieście
Osiedle
Stare Miasto
Ulica
Boleść

Informacje

Prochownia. Władysław IV założył tu składnicę prochu strzelniczego, tzw. Prochownię. Prace przy odnawianiu prowadził Joachim Daniel Jauch. W czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, z inicjatywy Stanisława H. Lubomirskiego, założono tu Dom Kary I Poprawy, przy okazji dobudowując w 1769 budynek frontowy i w 1778 skrzydło. Prace prowadził Stanisław Zawadzki. Ok. 1800 dodano tu budynek boczny, który nie przetrwał wojny. W izbach więzienia przebywało do kilkunastu osób, wymieszanych ze sobą pod względem stopnia przewinienia. Tu osadzono również marsz. Józefa Ankiewicza, bp Józef Kossakowski, hetmani Piotr Ożarowski i Józef Zabiełło: zdrajcy narodu polskiego. Stracono ich na Rynku Starego Miasta 09.05.1794. Do 1839 działało tu więzienie, które zamieniono na tanią kamienicę czynszową, przystosował ją Alfons Kropiwnicki. W czasie powstania, Prochownia była redutą batalionu Dzik. Po spaleniu w 1944, odbudowano ją w latach 1961-7 pod kierunkiem Jana Grudzińskiego. Dziś mieści się tu Teatr Stara Prochoffnia, założony przez Wojciecha Siemiona, a prezentujący sztuki offowe. Na ścianie prochowni jest tablica poświęcona żołnierzom WSOP Dzik AK Zgrupowania RÓG, walczącym w Powstaniu Warszawskim na Starym i Nowym Mieście. Brama Mostowa. powstała w latach 1581-2 z fundacji Anny Jagiellonki dla obrony istniejącego tu wówczas mostu. Strażnik w baszcie pilnował, aby drewniany most nie zapalił się od jakiejś pochodni, ale również w baszcie były strzelnice. Od strony zachodniej umieszczono tablicę upamiętniającą budowę baszty; obecnie tablica trzymana jest w Muzeum Historii Warszawy. Tekst na tablicy brzmiał Aby mostu stałego zaczętego wspaniałym nakładem i cudną sztuką przez Zygmunta Augusta Króla, Brata, a po jego śmierci przez Nią podobną robotą dokończonego nie ogarnął kiedyś nagły pożar od źle strzeżonych w sąsiedztwie domostw przedmieszczańskich i ogarnionego nie obrócił niespodzianie w perzynę, Anna Jagiellonka, Królowa Polska Wielkich Królów Małżonka, siostra, córka kazała obwarować to przedmurze najbezpieczniejszym ogrodzeniem ceglanem wyprowadzonym od fundamentu. Jednak rybacy nadal stawiali domy w bezpośrednim pobliżu mostu i nie spotykało się to z reakcją miasta. Po zniszczeniu mostu Władysław IV przemianował basztę na składnicę prochu strzelniczego i zamurowano wyjazd w kierunku nie istniejącego już mostu w 1648-9 pod kierunkiem gen. Krzysztofa Arciszewskiego.