Batalion AK "Ruczaj" - formacja Armii Krajowej powstała w czasie Powstania Warszawskiego na bazie VII Zgrupowania 2 Rejonu Obwodu I Śródmieście. Jego  dowódcą był rotmistrz Czesław Grudziński ps. "Ruczaj" (1908-1948) a terenem działania początkowo był obszar  ograniczony al. Szucha, pl. Unii Lubelskiej, ul. Bagatela, Al. Ujazdowskimi (tzw. niemiecka dzielnica policyjna), a później również al.  Jerozolimskie, ul. Marszałkowska, ul. Wilcza i pl. Zbawiciela. Walczył w składzie "Podobwodu  Śródmieście Południe" a wsławił się zdobyciem 22 VIII Małej PAST-y -  budynku centrali telefonicznej przy ul. Piusa XI (dzisiejsza ul.  Piękna). W związku z dużymi stratami poniesionymi podczas walk (z 1500 żołnierzy zginęła 1/4) został zreorganizowany i z 6 kompanii (5 piechoty i dywizjonu ułanów) powstał batalion w stanie 3 kompanii, wspomagający sąsiednie oddziały powstańcze. Upamiętnienia: ul. Piękna 19 - tablica pamiątkowa na frontowej ścianie budynku (odsłonięcie - rok 1980). Skwer - tablica pamiątkowa na głazie ustawionym w centralnej części (odsłonięcie - 28 V 1993).

Stan obecny:

Data nadania nazwy: 1993.01.26