Powązki

Informacje

Powązki - dawna wieś książęca w powiecie warszawskim (gmina Powązki, parafia Wawrzyszew). Założona prawdopodobnie przed 1367 rokiem w pobliżu rzeki Rudawka (dzisiejsze skrzyżowanie ul. Powązkowskiej i Elbląskiej), początkowo należała z nadania książęcego do Szpitala św. Ducha przy kościele św. Marcina, w 1408 roku książę mazowiecki nadał ją Piotrowi Pielgrzymowi a w 1526 roku (po przyłączeniu Mazowsza do Korony) weszła w skład starostwa warszawskiego. W połowie XVII w. jej właścicielem był Jan Grzybowski, właściciel jurydyki Grzybów. Liczyła niespełna 170 ha, istniało tu ok. 20 gospodarstw. Podczas potopu szwedzkiego stała się polem walki, zostając całkowicie zniszczoną. W 1770 roku została wydzierżawiona przez rodzinę czartoryskich, którzy założyli tu park angielski. Po ich przeniesieniu się do Puław w 1789 roku straciła na znaczeniu, mimo założonego rok później w jej pobliżu cmentarza. W 1796 roku jej właścicielem został M. Łaszczyński, który zbudował tu browar i gorzelnię, postawił również młyn wodny oraz karczmę. Po dwudziestu latach jej dzierżawcą został L. Newachowicz, który otworzył tu fabrykę tabaczną. Od 1821 roku do upadku powstania listopadowego istniał tu letni obóz wojskowy, napłynęli więc (i osiedlili się) rzemieślnicy oraz handlarze, przeważnie żydowskiego pochodzenia. W 1827 roku liczyła ponad 140 domach mieszkało blisko 1000 osób. W 1875 roku poprowadzono tędy obwodową linię kolejową i wybudowano wiadukt. Na początku XX w. liczba mieszkańców była już czterokrotnie większa, działały szkoła, apteka, kuźnia, rzeźnia i cztery piekarnie, istniał skład nafty, młyn i elewator wojskowy. W 1916 roku została włączona w granice administracyjne stolicy. Nazwa pochodzi od słowa „pawąz”, oznaczającego drąg do przyciskania siana.

Obszar

Teren położony w obrębie: linia kolejowa (fragmentarycznie wzdłuż ul. Duchnickiej), granice cmentarzy (zachodnie ogrodzenie Muzułmańskiego Cmentarza Tatrskiego, Cmentarza Powązkowskiego, Cmentarza Żydowskiego i Muzułmańskiego Cmentarza Kaukaskiego, zachodnie, południowe i wschodnie ogrodzenie Cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego, wschodnie i południowe ogrodzenie Muzułmańskiego Cmentarza Kaukaskiego, wschodnie ogrodzenie Cmentarza Żydowskiego – fragmentarycznie wzdłuż ul. Ostroroga), ul. Okopowa, al. Jana Pawła II.