Raków

Informacje

Raków – wzmiankowana już w XIV w. wieś szlachecka położona po obu stronach dzisiejszej al. Krakowskiej na wysokości ul. Łopuszańskiej. Od początku była dość duża (w 1528 roku liczyła 6 łanów czyli ok. 100 ha) a należała do rodziny Rakowskich, zapewne potomków jej pierwszego właściciela, rycerza Gotarda, który otrzymał ją wraz ze Służewem od księcia Konrada I Mazowieckiego w dowód uznania za walkę z Jadźwingami. W 1447 roku książę Bolesław IV Mazowiecki nadał jej lokalizację na prawie chełmińskim. Prawdopodobnie wówczas doszło do pierwszych podziałów terytorialnych wśród rodziny, miała się wówczas na północnym wschodzie wydzielić osada Rakowiec. Na przełomie XVI i XVII w. jej właścicielem został Stanisław Warszycki (ok. 1554-1617), dworzanin Anny Jagiellonki a później Zygmunta III Wazy, starosta warszawski. Później zarządzali nią Boglewscy, Gołkowscy oraz Platerowie, wśród właścicieli wymieniano również Kaspra Lubomirskiego herbu Drużyna (1724-1780), ostatniego adiutanta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, generała lejtnanta wojska Obojga Narodów Arnolda Anastazego Byszewskiego herbu Jastrzębiec (zm. 1800) oraz Konstantego Ludwika Platera herbu własnego (1722-1778), starostę inflanckiego oraz dyneburskiego. W 1789 roku wieś miała liczyć 27 gospodarstw a jej główną drogą miała być dzisiejsza ul. Skrzydlata (a może i ul. Gładka). Tuż przed wybuchem powstania listopadowego w 24 domach żyło niespełna 200 stałych mieszkańców. Wówczas też na pograniczu ze Szczęśliwicami powstała osada Zosin (z czasem 20 domów i blisko 120 stałych mieszkańców), istniał również folwark, należący jednak do dóbr Okęcie. Działały tu liczne cegielnie, co sprzyjało rozwojowi osady. Po 1886 roku na terenie folwarku wzniesiony został Fort VI zewnętrznej linii umocnień tzw. Twierdzy Warszawa. To niestety zaprzepaściło jakikolwiek dalszy rozwój tych terenów a liczba dotychczasowych gospodarstw spadła poniżej 20. Wraz z wycofaniem się wojsk rosyjskich (początek XX w.) po zachodniej stronie dzisiejszej al. Krakowskiej powstała jeszcze kolonia Raków. Całość należała do powiatu warszawskiego (gmina Pruszków, parafia Służew), wieś miała 67 mórg włościańskich powierzchni (ok. 35 ha) i 147 mieszkańców a kolonia 160 mórg (ok. 85 ha) i 110 mieszkańców. W 1918 roku tereny zostały przydzielone do gminy Skorosze a po 1945 roku do gminy Okęcie, z którą w 1951 roku znalazły się w granicach Warszawy.

Obszar

Teren położony w obrębie: ul. Krakowiaków, przedłużenie ul. Działkowej między ul. Przedpole a ul. Krakowiaków, ul. Łopuszańska, ul. Równoległa, ul. Pryzmaty, ul. Popularna, wzdłuż zachodniej granicy Kopernik Office Buildings, ul. Włodarzewska, al. Jerozolimskie, linia kolejowa (od wiaduktu wzdłuż ul. Instalatorów), al. Krakowska, ul. Łopuszańska, ul. M. Flisa z hipotetycznym przedłużeniem do ul. Krakowiaków.

W obszarze wydzielone są podobszary:
Raków (na południe od linii ul. Zagadki – ul. Bakalarska).
Raków-Szczęśliwice (na północ od linii ul. Zagadki – ul. Bakalarska).