Tereny te zajmował folwark i zwierzyniec, należący do książąt mazowieckich, później do królów polskich. Za czasów Zygmunta Augusta powstał tu kompleks stajni, gdzie w latach ’20 XVII w. powstał letni dwór królowej Konstancji. W 1696 właścicielem tego terenu został królewicz Konstanty Sobieski, który w 1719 przekazał część terenu na potrzeby szpitala św. Rocha. Pozostałą część wraz z ruinami pałacu kupił w 1724 August II i wzniesiono bramę – łuk triumfalny z globusem. Na dziedzińcu powstało 8 pawilonów koszarowych wg proj. Daniela Jaucha. W 1735 kolejny, właściciel, August II odstąpił teren hr. Aleksandrowi Sułkowskiemu, który odbudował pałac i dostawił browar, cegielnię i wytwórnię pieców. Koszary nadal jednak używane były przez wojsko. W 1766 właścicielem został Stanisław August Poniatowski, który założył tu w 1766 Szkołę Rycerską (późniejszy Korpus Kadetów), której kierownikiem został Czartoryski. Do szkoły uczęszczali m. in. Tadeusz Kościuszko, książę Józef Sułkowski, Julian Ursyn Niemcewicz, Jakub Jasiński, Karol Kniaziewicz... Szkołę zamknięto w 1795, z przeznaczeniem na mieszkania niższych urzędników i rzemieślników. Owo osiedle urzędnicze obsługiwały liczne sklepiki i knajpy, a w ogrodach wypasano bydło. W 1804 teren przeszedł na własność funduszu edukacyjnego. W 1806 Francuzi założyli tu szpital wojskowy, a w 1808 mieściła się tu Izba Edukacyjna. W 1811 był projekt odnowy kompleksu, jednak projekt upadł w 1812 z powodu przegranej z Rosją i do budynku wrócił szpital. W 1814 działał tu krótko teatr amatorski. W lipcu tego roku spłonęły pawilony koszarów. Na ich miejscu miało powstać 6 budynków dochodowych wg proj. Hilarego Szpilowskiego, ale zbudowano jedynie skrzydła boczne. W 19.07.1816 otwarto Królewski Uniwersytet Warszawski, kiedy car Aleksander I wydał akt erekcyjny. 14.05.1818 nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły. W 1831-62, po Powstaniu Listopadowym, zamknięto część wydziałów, a w latach 1869-1915 wykładowym językiem był rosyjski. W 1835 zamiast Wydziału Teologii i Seminarium Głównego otwarto Akademię Duchowną. W latach 1844-66 działała Szkoła Sztuk Pięknych. Działało na terenie UW także Liceum Warszawskie, przekształcone w 1839 w Gimnazjum Realne. W 1857 powstała Akademia Medyko-Chirurgiczną, a w 1862, dzięki staraniom Aleksandra Wielopolskiego reaktywowano Uniwersytet. W 1869, w ramach reperkusji popowstaniowych, władze carskie przekształciły Szkołę Główną w Uniwersytet Cesarski z wykładowym rosyjskim. W 1915 uroczyście otwarto na nowo Uniwersytet Warszawski, któremu w 1935 nadano imię Józefa Piłsudskiego. Na uczelni wykładali m. in.: Michaił Tswiet (chemik, wynalazca chromatografii), Kazimierz Kumaniecki (filolog klasyczny), Tadeusz Kotarbiński (filozofia), Władysław Tatarkiewicz (filozofia), Witold Doroszewski (językoznawstwo)... W czasie okupacji zajęcia na UW zawieszono, hitlerowcy przejęli teren. Nauka odbywała się pod nazwą Uniwersytet Podziemny w coraz to innych mieszkaniach prywatnych, zakładach i u Wizytek; starano się przy tym, aby zajęcia nie odbywały się w jednym miejscu więcej niż raz w tygodniu. Na Wydziale Humanistycznym wykładali prof. Włodzimierz Antoniewicz (archeolog), doc. Łucja Charewicz, prof. Józef Feldman, prof. Marceli Handelsman, dr Jadwiga Karwasińska, prof. Tadeusz Kotarbiński, prof. Władysław Tatarkiewicz, doc. Władysław Tomkiewicz, doc. Michał Walicki. W podziemnym nauczaniu uczestniczyło ok. 300 nauczycieli, a korzystało z tego ponad 5,500 studentów. W czasie Powstania Warszawskiego teren uniwersytetu stał się silnym hitlerowskim bastionem. Powstańcy próbowali zdobywać go, trzykrotnie VIII Zgrupowanie AK Krybar pod dowództwem Cypriana Odorkiewicza, nawet przy użyciu wozów bojowych Kubuś i Jasio (później Szary Wilk) nic to jednak nie dało. Po wojnie Manteuffel oszacował straty w budynkach na 60%, a w materiałach i przyrządach na 90%. Zginęła również duża część kadry i studentów. Brama: powstała w 1910, wg projektu Stefana Szyllera. W niszach posągi alegoryczne dłuta Zygmunta Langmana. W 1939 hitlerowcy wystawili betonowy bunkier przed bramą Stara Biblioteka Uniwersytecka: Kiedy od 1816 w pałacu Kazimierzowskim umieszczono Liceum Warszawskie, działała przy nim biblioteka, ze zbiorem, do którego włączono jeszcze ok. 4000 ksiąg w spadku po Ignacym Krasickim. Powoli biblioteka stawała się zbiorem uniwersyteckim. Dla owej biblioteki pracował również Lelewel (w 1818-21). W 1818 do biblioteki dołączono poniatowski zbiór, tzw. Gabinet Rycin, 70.000 sztuk rysunków Durrera, Rembrandta czy Corregia. W 1819 Linde przywiózł z podróży po klasztorach ok. 40.000 tomów. Wreszcie w 1827 zbiór liczył ponad 80.000 sztuk. Od 1834 zakład nosił nazwę Biblioteki Rządowej, a po 1840 Biblioteki Głównej Okręgu Naukowego Warszawskiego. W 1871 po zlikwidowaniu Szkoły Głównej, została mianowana Biblioteką Carskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Pod koniec XIX w. zbiór liczył już ponad 400.000 woluminów. Od 1894 biblioteka znalazła miejsce w nowym gmachu, zbudowanym w 1891-4 wg planów Stefana Szyllera i Antoniego Jabłońskiego – Jasieńczyka. Na szczycie budynku stoi triada Apoteoza Nauki dłuta Hipolita Marczewskiego: Nauka rozpościera ręce nad siedzącymi Kaliope i Callisto, także posąg Sofoklesa w niszy pn. Inne dekoracje rzeźbiarskie wykonał również Jan Woydyga np. Zenon (w niszy pd.). W czasie wojny budynek nie został spalony, choć wyszedł z tego mocno zdewastowany. Po 1945 dodano zegar w attyce. Na innych elewacjach stały popiersia filozofów: Hipokratesa, Ezopa, Militiadesa, Demostenesa i Diogenesa (Marczewskiego) oraz Homera, Seneki, Katona i Sokratesa (Woydygi). Elewację zamyka tympanon z rzeźbą Jana Woydygi Junona prezentująca Naukę bogom Olimpu. Pawilon Audytoryjny. Powstał w 1822 wg proj. Michała Kado po wschodniej stronie pałacu Uruskich. Stanowi kopię gmachu pomuzealnego. Ok. 1910 budynek przekształcono na styl neorenesansowy prawdopodobnie wg proj. Stefana Szyllera, a także dodano pawilon wejściowy. Budynek przetrwał II wojnę. Oficyna Północno-Zachodnia. Powstała przy północnym boku pawilonu audytoryjnego ok. 1897. W 1947 dodano piętro. Belwederek. Pawilon północny powstał ok. 1910 wg proj. Stefana Szyllera (??); jego przeznaczenie nie jest do końca jasne. Pomnik Studenta: umieszczona na ławce przed starą biblioteką uniwersytecką, zwana S-ławkiem. Pomysł postawienia zgłosiła redakcja tygodnika akademickiego Audytorium. Wygrała wtedy para Alicja Skrętowicz i Roman Kwiatkowski, ale z braku pieniędzy, a potem braku autora w kraju, do realizacji nie doszło. W związku z tym wykorzystano projekt Andrzeja Renesa. Projekt wywołał oburzenie i podejrzenie o plagiat, gdyż jest bardzo podobny do projektu Kwiatkowskiego i Skrętowicz, tyle, że sporo gorszy. Jednak różnił się na tyle, że podejrzenia odrzucono. Dla realizacji projektu sprzedawano cegiełki po 5 i 20 zł, pomnik kosztował 80 tys. zł. Pomnik odsłonięto w październiku 2002. Wykonano go metodą traconego wosku, czyli woskowy model okładano gipsem i wypalano wosk, tak, że zostawały gotowe formy do odlewu. Rzeźba przedstawia studenta z indeksem podpisanym Sławomir Robak. Na ławce są napisy „oby poranne mury zawsze pachniały winem”, „nie zawsze jest bezpiecznie podrywać młode dziewczyny” itp. Sławek ma także dziury w bucie, w których umieszczone są napisy (uśmiechnięta buźka), które można odczytać posługując się lusterkiem. Gmach Seminaryjny: Zbudowany w 1816 wg proj. Jakuba Kubickiego. Mieścił później siedzibę Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w latach 1816-31 i 1861-5. W 1861 budynek przekształcono dla Komisji wg proj. Antoniego Sulimowskiego z wystrojem autorstwa Ferranta Marconiego. Budynek spłonął w 1939, zachowując mury i odbudowano go w 1949. W 2001 budynek wyremontowano. Dziś jest tu Wydział Prawa i Administracji. W tympanonie zach. stoi Alegoria Wiary: otwarta Biblia z Ewangelią św. Łukasza, otoczona symbolami ewangelistów i wiary. W tympanonie wsch. jest Alegoria Nauki i Sztuki: kobieta z księgą z napisem „Jan Śniadecki”, globusem, wagą, lunetą, lokomotywą i datą MDCCCXVI, a po prawej umieszczono kapitel, paletę, lirę i popiersie Homera. Gmach Porektorski: Powstał w 1815-6 wg proj. Jakuba Kubickiego na mieszkania rektora i profesorów. W latach 1817-27 mieszkał tu Fryderyk Chopin. W 1861 budynek przerobiono wg proj. Aleksandra Sulimowskiego, z nowym wystrojem fasady Ferranta Marconiego. Budynek nie został zniszczony podczas wojny. Mieści się tu Wydział Historii Sztuki i Wydział Orientalistyki. Gmach Pomuzealny: Powstał w 1818-20 wg proj. Michała Kado, w oparciu o projekt z 1816 Christiana Aignera na niezrealizowany pawilon uniwersytecki. Mieściło się tu najpierw muzeum, potem pierwsza w Polsce uczelnia artystyczna, Szkoła Sztuk Pięknych (1844-66), obecnie Wydział Historyczny. Uczono tu malarstwa, rzeźby, rytowania. Z braku pieniędzy, żywych modeli próbowano wypożyczać od wojska, ale rząd się nie zgodził. Uczyli tu Vogel, Antoni Blank, Antoni Brodowski, Francuz Karol Varenne (którego później wyrzucono). Oddział działał do 1832. W 1861 dodano różne zdobienia fasady, usunięte podczas remontu w 1938-9 wg proj. Aleksandra Bojemskiego. W 1939 budynek został tylko lekko uszkodzony. Zachowała się tu Sala Kolumnowa z początków istnienia uniwersytetu. Oficyna Południowo-Zachodnia. Powstała na tyłach pawilonu Sztuk Pięknych ok. 1930 na miejscu małej oficynki sprzed 1896. Po 1945 dobudowano piętro. Szkoła Główna: Powstał w 1840-1 wg planów Antonio Corazziego. W 1862-9 mieściła się tu szkoła polskojęzyczna, którą wywalczył margrabia Wielopolski. W 1844 przy Gimnazjum Realnym utworzono Szkołę Sztuk Pięknych z Konstantym Heglem na czele. Wykładali tu Kaniewski i Hadziewicz, Breslauer, Zaleski, Podczaszyński, a studiowali m.in. Franciszek Kostrzewski... W 1852 definitywnie odłączono SSP od GR. Budynek przerobiono w 1862 na siedzibę Gimnazjum Realnego. W 1865 zamiast szkoły utworzono Klasę Rysunkową, a ostatecznie SSP zlikwidowano 15.04.1866. Istniała bardzo rygorystyczna instrukcja, dotycząca uczniów Klasy: zakaz głośnych rozmów, palenia tytoniu, psucia i niszczenia wzorów... Należało był ładnie ubranym i wpłacić 3 ruble kaucji. Kadra została ta sama, co w SSP. W ciągu 20 lat działania, po wyrzuceniu szkoły z budynku, tułała się od pałacu Mostowskich (1869-71), pałacu Paca (1871-6) – dyrektorem był wtedy Gerson, gmachu Głównych Dyrektorów Komisji Finansów na Rymarskiej (1876-85) aż po dom Neprosa między Niecałą a Senatorską. Na fasadzie tympanon z rzeźbą Pawła Malińskiego. Pałac Kazimierzowski: Powstał w latach ’20 XVII w. jako dwór letni królowej Konstancji, żony Augusta III. W 1637 dwór wykupił Władysław IV i przebudował go do 1642 jako villa regia króla Władysława IV ze stojącym opodal dworem Anny Wazówny, przeznaczonym potem na fraucymer. Przed pałacem rozciągał się piękny ogród zaproj. przez Augustyna Locci’ego, ze sprowadzonymi z Pragi posągami. W 1660 i 1695 pałac spalił się, tak, że zostały tylko mury, a w 1656 posiadłość Jana Kazimierza splądrowali i zniszczyli Szwedzi i Brandenburczycy. W 1737-9, dzięki hrabiemu Sułkowskiemu, odbudowano pałac wg proj. Jana Z. Deybel’a i Jana J.D. Jaucha. Tu, od 1766, mieściła się Szkoła Rycerska (Korpus kadetów), później budynek włączono w kompleks UW. Na potrzeby szkoły pałac przerobiono w 1765 wg proj. Dominika Merliniego. W prawym pawilonie pałacu mieszkała Katarzyna Lewocka, organizująca salony kulturalne w każdy piątek. Bywali tu Wilkoński, Baliński, Dmuszewski i Skimborowicz, jednak salon nigdy nie zyskał rozgłosu. W drugiej poł. XVIII w. działała tu drukarnia Korpusu Kadetów, od 1768 należąca do Wawrzyńca Mitzlera de Kolofa. W 1797 , w dobie kryzysu, po likwidacji KK, władze pruskie zorganizowały tu państwowy lombard i siedzibę swą miała Najwyższa Rada Sprawiedliwości. W 1814 spłonęły stojące wokół pałacu drewniane koszary saskie. W 1814 pałac uszkodził pożar, ale szybko pozbyto się zniszczeń pod kierunkiem Hilarego Szpilowskiego. W 1816 przeniesiono tu z pałacu Saskiego Liceum Warszawskie, które mieściło się na parterze, zaraz obok Biblioteki Publicznej. Wnętrza i ich dekoracje wykonał Wacław Ritschel i Adam Idźkowski (biblioteka). Wykładali tu Magier, Bentkowski, Armiński, Linde... Liceum posiadało bogaty księgozbiór, do którego włączono jeszcze ok. 4000 ksiąg w spadku po Ignacym Krasickim. Powoli biblioteka stawała się zbiorem uniwersyteckim. Dla owej biblioteki pracował również Lelewel (w 1818-21). W 1818 do biblioteki dołączono poniatowski zbiór, tzw. Gabinet Rycin, 70.000 sztuk rysunków Durrera, Rembrandta czy Corregia. W 1819 Linde przywiózł z podróży po klasztorach ok. 40.000 tomów. Wreszcie w 1827 zbiór liczył ponad 80.000 sztuk. Od 1834 zakład nosił nazwę Biblioteki Rządowej, a po 1840 Biblioteki Głównej Okręgu Naukowego Warszawskiego. W 1871 po zlikwidowaniu Szkoły Głównej, została mianowana Biblioteką Carskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Pod koniec XIX w. zbiór liczył już ponad 400.000 woluminów. Od 1894 biblioteka znalazła miejsce w nowym gmachu. W 1818 utworzono tu Oddział Budownictwa i Miernictwa z katedrami budownictwa lądowego i geodezji (z dziekanem Juliuszem Colbergiem). Kurs trwał 3 lata, wystarczało ukończyć 3-4 klasy szkoły, nic więc dziwnego, że chętnych było wielu, jednak w latach 1817-28 magistrami zostało tylko 12 osób. W 1826 dołączono Wydziały Chemiczny i Mechaniczny. W 1820 budynek przerobiono wg proj. Henryka Szpilmana, dodając mu wielką kopułę, którą zlikwidowano ok. 1840. W 1866 i 1869 na budynku ustawiono personifikacje nauk, wyrzeźbione przez Faustyna Cynglera, które jednak usunięto w 1894, podczas kolejnego remontu. W 1931 rozpoczęto przebudowę wnętrz wg proj. Aleksandra Bojemskiego. Szkołę przeniesiono niebawem po pałacu Krasińskich. Wykładali tu Marconi, Corazzi, Gołoński, Pancer... W 1939 pałac spłonął. Zachowała się Sala Złota, będąca siedzibą rektoratu uniwersyteckiego. Pałac odbudowano w 1945-54 wg proj. Piotra Biegańskiego. W tympanonie płaskorzeźba Pawła Malińskiego Apollo w otoczeniu Poezji i Astronomii. Ogrodzenie z bramami. Pochodzą sprzed Pałacu Prymasowskiego, a powstały w 1779 wg proj. Efraima Schroegera. Przeniesiono je tu w 1886. Armata: została ustawiona jako symbol walk młodzieży akademickiej w 1918-20. W czasie Cudu nad Wisłą stało tu podobne działo, wymierzone w stronę Pragi, które zdobyli studenci 10.01.1921. W czasach PRL działo stało odwrócone do ściany, bo nie mogło celować na wschód. W 1990 powrócono do pozycji wyjściowej. Gmach Centrum Informatycznego UW. Po 1622 powstał tu mały dwór murowany Anny Wazówny, przerobiony później na oficynę dla fraucymeru Ludwiki Gonzagi. Po zniszczeniach wojennych wzniesiono tu gmach Wydziału Pedagogiki. Gmach Wydziału Polonistyki. W XIX w. stały tu pawilony audytoriów i gabinet mineralogiczny, przerobione w 1862 wg proj. Antoniego Sulimowskiego na styl neorenesansowy z 6 posągami alegorycznymi dłuta Faustyna Cynglera. Po zniszczeniach wojennych, w 1952, zbudowano obecny gmach wg proj. Witolda Kłębkowskiego, nawiązujący do przedwojennych budowli. Stołówka Pracownicza. Powstała w 1952 wg proj. Witolda Kłębkowskiego. Audytorium Maximum. Powstało w 1936-7 wg proj. Franciszka Eychhorna. W 1939 w holu hitlerowcy umieścili stajnię, a reszta pomieszczeń przeznaczona była na magazyny broni. Po wojnie nie zniszczony, został zmodernizowany w 1951-5 wg proj. Jana Maasa, Wojciecha Onitzcha, Mariana Sulikowskiego i Andrzeja Uniejewskiego.