Drewniane budynki Warszawy

Artykuł

Drewniane budynki przetrwały wojny, przebudowy ulic, panujące mody.... Jeszcze 50 lat temu było ich stosunkowo dużo, zwłaszcza na prawym brzegu Wisły. Dziś w dzielnicach centralnych są unikatem. W tym artykule przestawimy Państwu kilka przykładów zabytkowej drewnianej zabudowy takich warszawskich dzielnic jak: Śródmieście, Praga Północ, Praga Południe, Targówek czy Wola.


1.Unikatem na skalę nie tylko Warszawy jest drewniany budynek Kalwarii znajdujący się w samym centrum miasta na terenie klasztoru Wizytek. Powstał w  II połowie XVII w.. Zbudowany jest na planie prostokąta. Posiada dach kryty gontem, pod którym mieści się jeszcze mała galeryjka. Ogólnie nie jest udostępniony dla zwiedzających z powodu klauzury klasztornej. Zarówno zabudowania klasztorne jak i pobliski kościół przetrwały II wojnę światową w stanie nienaruszonym .

2.Osiedle Jazdów
Mimo że powstało już po II wojnie światowej- w 1945r., jest ciekawym elementem pejzażu tej części Śródmieścia. Pierwotnie miało służyć pracownikom Biura Odbudowy Stolicy tylko kilka lat. Jeszcze niedawno planowana była ich rozbiórka.  Część mieszkańców Warszawy była temu przeciwna- domki wpisały się nie tylko w pejzaż pobliskiego parku Ujazdowskiego, ale także w historię miasta. Od 2017 roku założenie znajduje się na liście zabytków.

3.Środkowa 9
Ten parterowy budynek powstał prawdopodobnie w 1879r.. Dziś jest jedynym drewnianym budynkiem na Nowej Pradze- prawdziwym ostańcem. Warto powiedzieć, że w 1933r. Kazimierz Lisiecki założył w nim Ognisko Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy (była to zupełnie nowa forma wychowawcza- pierwsze takie ognisko powstało przy Hipotecznej, to przy Środkowej było drugie).
Działało tam do 1952r.. Dziś budynek dalej służy dzieciom- znajduje się w nim

Zespół Ognisk Wychowawczych im. Kazimierza Lisieckiego "Dziadka" Ognisko "Praga".

4.Kawęczyńska 26
Oficyna Burkego- powstała pod koniec XIXw.. Jest to ciekawy jednopiętrowy budynek z poddaszem. Posiada aż 10 osi i dwa wejścia. To ostatni „drewniak” warszawskich Szmulek,  które kiedyś posiadały ich tak wiele. Dziś budynek cały czas jest zamieszkany.

5.Grochowska 365
Dzwonnica- powstała w 1817r. i jest najstarszym drewnianym obiektem na Pradze Południe. Stoi na terenie jednej ze starszych parafii (wsi Kamion) na terenie obecnej Warszawy. Dziś obok niej znajduje się Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym. W dzwonnicy wiszą dwa dzwony- na jednym  z nich widnieje data 1722r..

6.Biruty 18
Kamienica Paprockiego  powstała w 1908r.. To ośmioosiowy jednopiętrowy budynek z poddaszem. Pomimo, że na Targówku zachowało się kilka przykładów mieszkaniowego budownictwa drewnianego, ten z ulicy Biruty jest najbardziej „wielkomiejski”. W czasie II wojny światowej działał w nim szpital polowy. Dziś kamienica jest nadal zamieszkana.

7.Siedzibna 43
Jest to jeden z ostatnich reliktów zabudowy typowej dla dawnego Bródna. Powstał na pocz. XXw.. Przetrwał nie tylko ostatnią wojnę, ale także budowę nowych osiedli. Budynek jest podręcznikowym przykładem dawnej architektury przedmiejskiej.

8.Na Bródnie spotkamy także malutkie drewniane domki bardziej charakterystyczne dla polskich wsi niż miast. Ciekawostką jest oddalona o 2,5 kilometra od Śródmieścia mała chatka przy ul. Praskiej1 .

9.Św. Wincentego 83
Kościół św. Wincentego a Paulo zbudowano w 1888r. wykorzystując deski z rusztowań używanych podczas restauracji Kolumny Zygmunta. W 1939r. został uszkodzony podczas niemieckich bombardowań. Posiada ładny wystrój wnętrza.

10. Ks. Ziemowita
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego  powstał w 1919r.  z  inicjatywy kolejarzy. Dostarczyli oni podkłady kolejowe, aby z nich zbudować jego ściany. Na początku miała to być budowla prowizoryczna. Kościół posiada ołtarze prawdopodobnie projektu Stanisława Witkiewicza. 

11. W Śródmieściu na terenie Łazienek odnajdziemy drewnianą Świątynię Diany z ok 1820r.

12. Najstarszy drewniany kościół Warszawy (1534r.) odnajdziemy natomiast na Białołęce przy ul. Głębockiej 119.